Một học sinh kể với tôi về lần bị mẹ đánh oan vì xem "phim người lớn". "Con đang xem ca nhạc trên tivi, bỗng màn hình hiện ra mấy cảnh nhạy cảm. Mẹ bước vào, thấy thế liền tắt đi và lấy roi đánh con rất đau. Mẹ không giải thích rõ, chỉ nói con hư, xem thứ bậy bạ, từ sau nhìn thấy những thứ như thế thì không được xem. Lúc đó, con không hiểu gì. Cảm thấy oan và sợ!". Theo một khảo sát của UNICEF năm 2020, 49% trẻ vị thành niên được hỏi đã tiếp xúc với nội dung khiêu dâm trực tuyến, vô tình hoặc cố ý. Tò mò, muốn tìm hiểu, khám phá về sex là nhu cầu bình thường của những đứa trẻ đang lớn có lượng hoóc môn giới tính và nhu cầu sinh lý gia tăng mạnh mẽ. Nhất là khi chúng không có niềm say mê học tập hay sở thích, đam mê nào đủ lớn chiếm hết thời gian hàng ngày và bị kích thích dục tính sớm từ môi trường xung quanh. Còn cha mẹ khi phát hiện ra thường sốc, hoảng. Bình tĩnh, trước khi có bất kỳ hành động gì, là điều cần thiết. Việc ngay lập tức la mắng, quy kết trẻ hư hỏng làm sự việc thêm tệ hại, đánh mất cơ hội giúp con. Cha mẹ có thể nhớ lại chính mình thời trẻ dại. Nhìn nhận sự việc như là biểu hiện quá độ nhu cầu tìm hiểu giới tính trong giai đoạn dậy thì cũng là một khuyến nghị. Sau đó, ngồi xuống trò chuyện để hiểu tường tận sự việc đang xảy ra và nhu cầu của con. Khi có được sự lắng nghe, thông cảm và thấu hiểu, con trẻ sẽ dễ mở lòng. Cũng có thể kể thêm những câu chuyện thực tế của bản thân, của những người có khả năng hỗ trợ con. Tận dụng cơ hội này để giúp con có nhận thức, hành vi đúng đắn về giới tính và tình dục lành mạnh là điều cha mẹ nên làm. Nếu cần, có thể áp dụng thêm một số quy tắc với con hoặc đưa tới chuyên gia tâm lý để giải quyết thấu đáo sự việc. Đa số trẻ em xem phim sex lần đầu do vô tình hoặc có người rủ rê. Một học sinh tiểu học tôi từng trị liệu tâm lý "được" chị họ lớn hơn rủ rê xem phim cùng. Một người khác tình cờ được nhóm bạn học cho xem phim. Sau đó, bạn ấy tìm kiếm phim trên mạng để xem và thủ dâm trong nhiều năm, gia đình không hay biết. Kết quả là sức khỏe suy giảm, rối loạn cương dương, không thỏa mãn trong quan hệ tình dục, vợ chồng lục đục. Sau thời gian được trao đổi để thấu hiểu vấn đề sinh lý của mình, những nguyên nhân gây ra nó, sự phi thực tế của những cảnh diễn được dựng tạo trong phim, khuyến khích cởi mở với bạn đời... bạn ấy ngày càng cải thiện tình trạng. Giống như quan hệ tình dục, phim khiêu dâm có khả năng gây nghiện cao, do não bộ không phân biệt những gì xảy ra bên ngoài với những gì nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy bên trong. Người xem phim nhiều bị suy giảm chức năng não bộ, chức năng tình dục, sức khỏe thể chất và tinh thần, có những hành vi tình dục không lành mạnh, giảm thỏa mãn trong quan hệ tình dục và đời sống thực. Ở trẻ em, tác hại càng gia tăng. Thiếu kiến thức về tình dục nhưng lại có những hoạt động này sớm khiến trẻ em có thể mang thai ngoài ý muốn và nhiều hệ lụy đi cùng. Theo thống kê của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình và WHO, Việt Nam là nước có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ năm trên thế giới, trong đó 70% ở tuổi vị thành niên. Tình dục không phải là điều gì đáng xấu hổ. Nó là một phần tất yếu của sự sống, giúp duy trì và phát triển giống nòi, giúp con người thêm khoái cảm, động lực sống và cải thiện sức khỏe. Tình dục không lành mạnh, nghiện quan hệ tình dục, nghiện xem phim khiêu dâm thì ngược lại. Chúng gây ra sự hổ thẹn nơi bản thân, rối loạn hoạt động não bộ và sự sản sinh tự nhiên các hoóc môn, suy giảm chức năng sinh lý và chất lượng cuộc sống. Trang bị kiến thức giới tính, tình dục lành mạnh cho trẻ một cách toàn diện, phù hợp theo lứa tuổi, cần được cha mẹ và nhà trường quan tâm đúng mức. Nhưng trang bị như thế nào? Trường học, theo quan sát của tôi, giới thiệu nội dung giáo dục giới tính đến học sinh vừa thiếu vừa muộn. Giáo dục giới tính chỉ được dạy thoáng qua như một phần nội dung của môn Sinh học. Trong đó, những quan niệm cũ, nhiều trong số đó đã trở thành định kiến về tình dục, khiến nhiều tầng bậc, từ nhà quản lý, chuyên gia, người viết sách cho tới giáo viên né tránh hoặc ngần ngại khi đề cập đến nội dung này. Cuối cùng, người thiệt thòi là các em. Không được hướng dẫn đến nơi đến chốn, học sinh buộc phải tìm đến những địa chỉ không chính thống để thỏa mãn sự tò mò của cơ thể. Ở độ tuổi mầm non, trẻ cần nhận biết đơn giản về cơ thể, con người được sinh ra như thế nào, các loại mối quan hệ với những tiêu chuẩn hành vi cho phép, cách phòng tránh và bảo vệ bản thân khỏi những nguy cơ xấu. Những kiến thức này tiếp tục được làm rõ, chi tiết và mở rộng, khi trẻ lên các cấp lớn hơn. Trẻ tiểu học có thể tiếp cận với sự phát triển sinh lý con người, đặc biệt là giai đoạn dậy thì, giới và giới tính, xu hướng tính dục, chăm sóc và bảo vệ bộ phận sinh dục, phòng tránh và bảo vệ bản thân khỏi bị quấy rối và bạo hành. Ở cấp trung học, nhà trường sẽ trang bị cho các em kiến thức vì sao không nên quan hệ tình dục sớm, biện pháp tránh thai và các bệnh lây lan qua đường tình dục, chức năng hoạt động của các bộ phận sinh dục và các nội tiết tố, các hoạt động tình dục lành mạnh, những lợi ích và tác hại của các hoạt động tình dục, cách ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu, tình dục... Đó là cả một khối lượng kiến thức quá đồ sộ để "dạy kèm" vào môn Sinh học như hiện nay. Chừng nào giáo dục giới tính chưa được giảng dạy như một môn học độc lập được chú trọng đúng mức, khó hy vọng trẻ được trang bị đầy đủ về kiến thức giới tính và tình dục để tự tin vào đời. Trần Kim Thành